Jesteś już Mamą lub właśnie przygotowujesz się do tej roli. A może zostaniesz nią kolejny raz? Zastanawiasz się co czeka Ciebie i Twoje dziecko w pierwszych dobach po narodzinach? Zapewne masz wiele wątpliwości, pytań – spokojnie, to naturalne. W końcu wówczas rozpoczyna się Wasza wielka , wspaniała i wspólna podróż przez życie. Ruszajmy… 🙂
Niezależnie od tego, w jaki sposób i w jakiej placówce Twoje dziecko przyszło na świat, kolejność czynności i procedur medycznych jest bardzo zbliżona. Niektóre z nich mogą prognozować przyszły rozwój mowy Twojej pociechy.
Jeśli zdecydowałaś się podczas ciąży na uczęszczanie do Szkoły Rodzenia (zachęcam!!), która w swym planie zajęć przewiduje wizytę na sali porodowej – to wygrałaś los na loterii. Dowiesz się bowiem, nawet jeśli tylko teoretycznie, jak poród będzie wyglądał krok po kroku w wybranym przez Ciebie szpitalu. Oswoisz nieco to miejsce, zmniejszysz lęk i… będziesz mogła skupić się bardziej na sobie.
PIERWSZY ODDECH
Udało się – Twój maluszek poznaje już świat zza ścian Twojego brzucha. Pierwszy oddech, pierwszy płacz rozpręża płucka – niezapomniane i długo wyczekiwane momenty dla każdej Mamy. W sprzyjających okolicznościach ten czas jest dla Was! Położna ułoży dziecko na Twoim brzuchu, w okolicach piersi. To niezwykle ważne, gdyż noworodek wydostaje się z jałowych wód płodowych. Gdy stykacie się ze sobą „skórą do skóry” następuje tzw. kolonizacja flory bateryjnej, czyli przekazujesz swoje bakterie. Co więcej – ofiarowujesz mu również ochronę przed tymi bakteriami wraz z pierwszym łykiem Twego mleka – swoisty zastrzyk uodparniający. Właśnie teraz jest szansa na pierwsze karmienie piersią!!
PIERWSZY POSIŁEK
Najlepsze właśnie przed Wam – pierwsze karmienie piersią. Najlepiej, gdy ma miejsce w pierwszych 20-30 minutach od porodu, gdyż wtedy można zauważyć najsilniejszy odruch ssania. Oboje jesteście nieco osłabieni po porodzie, dlatego chętnie się do siebie przytulicie. Dodatkową zaletą tej bliskości jest ocieplenie małego ciałka Twojego dziecka, które teraz jest w szczególny sposób narażone na wyziębienie – zmieniło ciepłe i mokre środowisko na zimne. Samo karmienie piersią, oprócz wspaniałej szansy nawiązania więzi między wami i ofiarowanie Twemu dziecku poczucia bezpieczeństwa, pozwala już na tym etapie „rozruszać” artykulatory, czyli te wszystkie narządy, które biorą udział w procesie mówienia. Dziecko uczy się prawidłowego sposobu oddychania i połykania pokarmu. Zalet karmienia piersią jest bardzo wiele. Warto je rozważyć, zanim podamy butelkę z mlekiem, gdyż na tym etapie noworodek może szybko przywyknąć do smoczka kosztem piersi.
PIERWSZY EGZAMIN
Pierwsze badanie noworodek przechodzi już w pierwszej minucie swego życia!! Służy do tego tzw. skala Apgar. Ocenia się dziecko pod kątem pięciu objawów:
1. zabarwienia skóry, 2. czynności serca, 3. reakcji na bodźce, 4. aktywności (napięcia mięśniowego), 5. oddechów.
Już pierwsza punktacja (0-2 pkt., w sumie max 10 pkt.) może dać pewne prognozy dotyczące rozwoju noworodka. Kolejne oceny powtarza się w 3, 5 i 10 minucie. Niektórzy pediatrzy są zdania, że najbardziej diagnostyczna, mówiąca o dalszym rozwoju dziecka, jest ocena z trzeciej minuty życia.
KIM JESTEM?
Jeszcze przed odpępnieniem położna założy Twojemu maluszkowi na dwie kończyny – najczęściej są to rączka i nóżka – tasiemki identyfikacyjne (wcześniej zostaniesz poproszona o odczytanie na głos informacji na nich zawartych). Są na nich podstawowe dane – Twoje imię i nazwisko, a także płeć, data i godzina narodzin dziecka. Dzięki temu możesz być spokojna, gdyż ryzyko wszelkich pomyłek zmniejsza się do minimum.
MAMO, ZOBACZ JAKI JESTEM DUŻY
Chwila, na którą wszyscy czekają z wypiekami na twarzy: pomiary noworodka. To moment, gdy dowiesz się ile waży Twój maluszek, ile ma centymetrów długości. Położna dokona także innych pomiarów – np. obwód głowy, klatki piersiowej czy SI (tzw. długość ciemieniowo – siedzeniowa). Zostaną one zanotowane w karcie dziecka i są istotne dla lekarza pediatry.
Jednocześnie położna poda pierwszą dawkę witaminy K, aby zapobiec ewentualnym krwawieniom (w Twoim mleku nie ma tej witaminy, a zapasy, które dziecko dostało w życiu płodowym szybko się wykończą) oraz zakropli oczka (zabieg Credego), aby zapobiec rzeżączkowemu zapaleniu spojówek.
BADANIE PEDIATRYCZNE
Pediatra zbada Twoje dziecko najprawdopodobniej zaraz po porodzie. Często jednak nie ma takiej konieczności i pierwsze badanie może mieć miejsce do dwóch godzin od porodu. Lekarz dokona oceny anatomii i funkcji narządów dziecka. Zapozna się z przebiegiem ciąży, porodu, wykona rutynowe oględziny (ocena dojrzałości dziecka, czynność serca, czynność oddechowa, palpacyjne zbadanie jamy brzusznej, ocena skóry, ocena szkieletu – kończyny, kręgosłup, obojczyk itp.). Zbada także zawartość jamy ustnej, w tym narządów, które będą brały udział podczas mówienia. Oceni wędzidełko – błonkę łączącą żuchwę z językiem (niektórzy z pediatrów – gdy stwierdzają, iż jest za krótkie i istnieje taka konieczność – od razu dokonują bezbolesnego zabiegu podcięcia), obejrzy język a także podniebienie miękkie i twarde w celu wykluczenia rozszczepów. Jest to bardzo istotne dla karmienia piersią, a także dla późniejszego rozwoju mowy. Po dwóch godzinach od porodu, oboje – Ty i Twój maluszek, przestajecie być pod opieką sali porodowej i wyruszacie na oddział położniczy, gdzie pozostaniecie już do wypisu – przez kilka dni.
SZCZEPIENIA
Twoje dziecko zostanie zaszczepione w szpitalu w pierwszych 24 godzinach życia przeciwko gruźlicy (BCG) oraz wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (WZW B). Są to bezpłatne i obowiązkowe szczepienia. Kolejne będą przeprowadzane w przychodni, do której zgłosisz swoje dziecko. Pamiętaj, aby strzec jak oka w głowie karty uodpornienia (szczepień), którą otrzymasz przy wypisie ze szpitala, do czasu, gdy przekażesz ją położnej lub pielęgniarce w wybranej przez siebie przychodni.
TESTY PRZESIEWOWE
BADANIE KRWI WŁOŚNICZKOWEJ
Badanie krwi włośniczkowej pozwala wykryć aż trzy zaburzenia i może uchronić Twoje dziecko od groźnych chorób. W szpitalu położna pobierze krew z piętki Twojego dziecka na bibułkę, na której konieczny będzie Twój podpis. Krew zostanie zbadana pod kątem trzech chorób; fenyloketonurii (genetyczna wada metaboliczna, w której występuje nadmiar fenyloalaniny (enzym) – uszkadza to ośrodkowy układ nerwowy ), hipotyreozy (wrodzona niedoczynność tarczycy) oraz mukowiscydozy (genetyczna choroba, która polega na wydzielaniu zbyt obfitej gęstej i lepkiej wydzieliny w narządach, np. w przewodzie pokarmowym, oddechowym, trzustce). Na wyniki niestety czeka się 2-4 tygodni.
BADANIE SŁUCHU
To badanie jest niezwykle ważne, jeśli spojrzymy na nie pod kątem przyszłego rozwoju mowy, ale także rozwoju dziecka w ogóle. Na szczęście ostatnie lata pokazały, iż to badanie przesiewowe pozwala na znacznie szybsze wykrycie i przeciwdziałanie wad słuchu, bo już w ciągu pierwszych 6 miesięcach. Dawniej pierwsze sygnały w kierunku wykrycia ewentualnych zaburzeń słuchu miało miejsce około 3 roku życia, a zatem po krytycznym, najważniejszym i decydującym okresie dla rozwoju mowy.
Badanie wykona położna najszybciej w drugiej dobie życia, gdyż wcześniej maź oraz płyny płodowe mogą zalegać w przewodach słuchowych. Jest szybkie, bezbolesne i co ważne dla Ciebie – wynik jest od ręki. Polega na umieszczeniu małej sondy w uchu. Potwierdzeniem przeprowadzenia testu jest wklejony certyfikat w książeczce Twojego dziecka – niebieski, gdy wynik badania jest prawidłowy, żółty – gdy stwierdzono ryzyko uszkodzenia słuchu lub wynik był nieprawidłowy. W razie jakichkolwiek wątpliwych wyników badanie powtarza się dnia następnego lub podczas Waszego wypisu do domu. Możecie także zostać skierowani do ośrodka audiologicznego w celu dalszej diagnozy.
Następnym przystankiem jest wypis do domu. I czas tylko dla Was! To będą ważne chwile, potrzebne żeby się dotrzeć, zrozumieć, poznać i pokochać. Dajcie sobie ten czas i wykorzystajcie go z radością 🙂
mgr Katarzyna Rzeszotarska
położna rodzinna, pedagog, logopeda mama dwóch wspaniałych Córek (4-letniej Małgosi i 2-letniej Milenki) pracowała w klinice leczenia niepłodności oraz w oddziale wcześniaków i noworodków specjalizuje się w położnictwie środowiskowo – rodzinnym
