Na popularności w ostatnich latach zyskał zdrowy styl życia zakładający regularny wysiłek fizyczny, dbałość o zdrowie psychiczne oraz zdrowe nawyki żywieniowe. W tym artykule zajmę się zdrowym żywieniem i reprezentującymi tę grupę ludźmi – dietetykami. Z tego artykułu dowiesz się, czym dokładnie zajmuje się dietetyk, jak wybrać dobrego dietetyka i jak wygląda konsultacja dietetyczna.
Kim jest dietetyk?
Dietetyk to osoba, która zajmuje się poradnictwem żywieniowym, czyli edukuje jak zdrowo odżywiać się zarówno w zdrowiu jak i w różnych chorobach. Coraz częściej spotyka się osoby z zaburzeniami odżywienia, chorobami metabolicznymi (np. insulinooporność, cukrzyca typu 2), hormonalnymi (PCOS, niedoczynność tarczycy) czy związanymi z układem pokarmowym (IBS, refluks, alergie pokarmowe, stany zapalne jelit). Dietetyka to zawód praktycznie zdominowany przez kobiety i to właśnie je najczęściej można spotkać w poradniach żywieniowych.
Czy wykształcenie ma znaczenie?
Ma i to ogromne!
Aby zostać dietetykiem i pracować w publicznych placówkach, należy skończyć studia. Jest to równoznaczne z podjęciem odpowiedzialności za dietoterapię (która także wyspecjalizowaną pomocą medyczną) pacjenta.
Dietetykiem oficjalnie może nazywać się osoba, która skończyła studia na kierunku dietetyka i uzyskała min. licencjat lub ukończyła inne studia wyższe ze specjalnością dietetyka, technologia żywności i żywienie człowieka (ze specjalnością dietetyka) i uzyskała tytuł inżyniera lub magistra inżyniera. Dotyczy to także szkół policealnych o określonym profilu. W każdym z tych przypadków dietetyk będzie w stanie okazać stosowny dokument poświadczający jego wykształcenie. Moja rada? Nie bać się pytać o kompetencje i o wykształcenie. Dietetycy „z papierem”, jak to nazywamy siebie w środowisku, są dumni z wykształcenia i z dumą zwalczają niezweryfikowane informacje, walcząc z dezinformacją.
Niestety – przez brak regulacji zawodu dietetyka poza sektorem publicznym (szpitale), dietetykiem „prywatnie” może nazwać się każdy. Zdarza się, że osoby, które potrzebują specjalistycznej pomocy (która daleko wychodzi poza zwykłe „odchudzanie”) nie są odpowiednio zaopiekowane przez osobę podającą się za dietetyka, co może grozić poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi.
Nie zabrania się zarażać innych ludzi miłością do zdrowego jedzenia i zdrowego stylu życia, nie będąc dietetykiem. Takie osoby są bardzo motywujące, jednak warto pamiętać, że dietetyka to nie tylko odchudzanie, ale także znajomość fizjologii człowieka, biochemii, związków aktywnych zawartych w żywności i ich wpływ na organizm oraz żywienia w określonych stanach chorobowych czy fizjologicznych (także ciąży i laktacji!).
Co robi dietetyk?
Dietetyk na podstawie wywiadu żywieniowego układa specjalne zalecenia żywieniowe, które pacjent może sam realizować w domu. Niekiedy pacjent potrzebuje, aby pokazano mu konretny sposób odżywienia i wtedy dietetyk układa dla pacjenta specjalne menu, które nazywane jest jadłospisem. Taki jadłospis z reguły zawiera rozpisane menu na określony czas (np. tydzień), wraz z gramaturą posiłku (czyli ile gramów danego produktu użyć do przygotowania potrawy) oraz przepisami. Dobry dietetyk dołączy indywidualne zalecenia do diety oraz będzie służył ramieniem przy problemach z przygotowaniem posiłków i nie zostawi pacjenta samemu sobie. Są też tacy dietetycy, którzy dają jedynie zalecenia, albo tacy, którzy nie operują na jadłospisach, ale spotykają się np. co dwa tygodnie z pacjentem i kontrolują masę ciała i rozmawiają o diecie. Każdy z nas ma swoją indywidualną praktykę i każda z nich ma dużo zalet!
Jak wygląda konsultacja?
Jest to bardzo indywidualne dla dietetyka. Z reguły dietetyk spotyka się z pacjentem w gabinecie stacjonarnym, gdzie pacjent jest dokładnie wypytany o swój stan zdrowia i swoje plany dotyczące sylwetki. Następnie dietetyk wykonuje pomiary – wzrostu, masy ciała, obwodów (pas, biodra, talia, udo, biceps), często też przeprowadza analizę składu ciała, dzięki czemu pacjent może dowiedzieć się, ile w jego organizmie znajduje się tkanki tłuszczowej, mięśni i wody. Niektórzy dietetycy stosują fałdomierz zamiast analizatora przy pacjentkach ciężarnych oraz przy osobach z rozrusznikami serca.
Jak wygląda konsultacja on-line?
Ze względu na sytuację epidemiologiczną wielu dietetyków przeniosło się do internetu i tutaj świadczą usługi poradnictwa żywieniowego. Konsultacja on-line jest o tyle ciekawym rozwiązaniem, że pacjent nie musi dojeżdżać do gabinetu stacjonarnego i może w spokoju, w zaciszu własnego domu, porozmawiać z dietetykiem przy kawie.
Dietetyk prosi wtedy o samodzielne wykonanie pomiarów centymetrem krawieckim oraz prosi o morfologię krwi. W ten sposób zabezpiecza siebie i pacjenta przez pominięciem czy zatajeniem stanów chorobowych i może zainterweniować, odsyłając pacjenta do placówki medycznej w razie nieprawidłowości. Oczywiście jedynie lekarz może zinterpretować morfologię krwi, jednakże coraz więcej dietetyków posiada tę wiedzę, ponieważ chcą wiedzieć z jakimi problemami borykają się pacjenci, dlatego doszkalają się na specjalnych kursach z interpretacji wyników badań krwi.
Jak wybrać dietetyka?
Przede wszystkim dietetyk musi spełniać nasze wymagania. A te są tak różne, jak różni jesteśmy my i nasze potrzeby. Coraz częściej profilujemy się, podobnie jak lekarze, w swoich specjalizacjach, więc można znaleźć dietetyka, który zajmuje się tylko chorobami tarczycy, czy tylko zaburzeniami odżywiania (np. psychodietetycy).
Być może dietetyk musi mieć wyższe wykształcenie, a może tytuł magistra bądź doktora? Może nasze problemy są naprawdę poważne i szukamy najlepszego specjalisty?
Może jesteśmy zdrowi i potrzebujemy dietetyka, który tylko pokaże nam jak jeść, by schudnąć?
Być może musi nam „przypasować” ideologicznie – układać diety tylko wegetariańskie bądź w wegańskie, czy jarskie.
Może musi specjalizować się w dietoterapii określonej choroby np. zaburzeń endokrynologicznych bądź w cukrzycy ciężarnych?
Może musi zajmować się określonym okresem życia człowieka np. ciążą, czy żywieniem dzieci?
Dietetyk musi sam dla siebie być wizytówką. Znajdź takiego, który Cię przekona.
Nie bój się pytać o jego kompetencje i doświadczenie.
Jestem pewna, że jeśli szukasz dietetyka, to on gdzieś tam czeka na Ciebie! 🙂
Autorka artykułu: Zuzanna Skonieczna, dietetyczka, mama dwójki maluchów, pasjonatka jogi i kuchni bezmlecznej. Prowadzi konsultacje online.
Instagram : https://www.instagram.com/2w1_dietetyka/
Facebook: https://www.facebook.com/2w1dietetyka
Strona internetowa: https://2w1dietetyka.pl/
Mail: dietetyk@susie.pl
