Czym właściwie jest AZS?

AZS Inaczej atopowe zapalenie skóry jest chorobą, której podłoże leży w genach pacjenta oraz czynnikach zewnętrznych takich, jak czas i intensywność ekspozycji na dany alergen. W chwili obecnej atopię można uznać za chorobę cywilizacyjną, ponieważ cierpi na nią najprawdopodobniej już około 1/5 populacji. AZS to reakcja organizmu na alergeny (z pokarmu, powietrza lub produktów codziennego użytku, które mają kontakt ze skórą). Powstaje ona najczęściej u dzieci w wyniku nieprawidłowości w reakcjach układu odpornościowego.

 

Zdarza się również, że powodowana jest ona przez niedobór filagryny, czyli białka mającego duży udział w prawidłowej budowie skóry. Tego rodzaju niedobór prowadzi do zaburzeń w nawodnieniu skóry oraz działaniu jej płaszcza ochronnego, w konsekwencji czego skóra jest przesuszona i osłabiona. Nieprawidłowości w budowie prowadzą do jeszcze większego jej narażenia na czynniki drażniące czy alergizujące oraz nadkażenia drobnoustrojami, objawiające się podrażnieniem.

 

Warto zauważyć, że w przypadku małych dzieci ryzyko AZS to 5-20%, natomiast u dorosłych 1-3%. Dzieje się tak, ponieważ małe dzieci nie posiadają jeszcze prawidłowo rozwiniętej warstwy ochronnej skóry, a układ odpornościowy maluszka nie jest jeszcze odpowiednio wykształcony.

 

Uwaga! Ryzyko alergii u dziecka wzrasta, w przypadku gdy jego rodzice są alergikami. W sytuacji, gdy żaden z rodziców nie ma skłonności do alergii lub nie jest alergikiem ryzyko wynosić może średnio około 15%. W sytuacji, gdy jeden z rodziców jest alergikiem ryzyko wzrasta do 30-40%, a w przypadku gdy oboje rodzice są alergikami może ono sięgać nawet 60-80%.

Jak rozpoznać AZS u niemowląt i kobiet w ciąży?

W przypadku rozwoju AZS można wyróżnić trzy fazy charakterystyczne okresu rozwoju choroby jak i objawów jej towarzyszących.

 

Faza I
Dotyczy najczęściej okresu niemowlęcego, w którym zmiany głównie pojawiają się na twarzy, choć mogą występować również na dłoniach, karku czy szyi. Mają charakter wysiękowy i łuszczący, mogą pojawić się już w drugim lub trzecim miesiącu życia.

 

Faza II

Jest to okres późnego dzieciństwa, w trakcie którego wykwity zazwyczaj mają charakter pęcherzykowato-grudkowany, a ich występowanie to głównie zgięcia łokciowe i kolanowe oraz stawy nadgarstkowe i skokowe. Objawy charakteryzują się silnym swędzeniem, które jest wynikiem przewlekłego stanu zapalnego. Pojawia się również lichenizacja, czyli uwydatnieniem naturalnej rzeźby skóry i pogłębieniem jej fałdów.

 

Faza III

Dotyczy okresu młodzieńczego oraz dorosłości, charakteryzuje się ona silnymi zmianami ogniskowymi nacechowanymi przewlekłymi zlichenizowanymi  wypryskami, którym towarzyszą zaostrzenia. Skala dolegliwości bardzo często zależna jest od tego, czy choroba została wykryta w jej wcześniejszej fazie i podjęcie zostało jej leczenie.

 

W przypadku kobiet ciężarnych sprawa jest nieco bardziej skomplikowana, ponieważ mamy tutaj do czynienia z dwoma sytuacjami:

• Pierwszą z nich jest sytuacja, w której AZS jest obecne, a kobieta ma świadomość istnienia choroby.
• Drogą okolicznością jest sytuacja, w której AZS ujawnia się dopiero w trakcie trwania ciąży. Jest to sytuacja niezwykle rzadka i raczej w przypadku kobiet, które już w dzieciństwie cierpiały na to schorzenie, a choroba przeszła w stan remisji.

Ustalenie konkretnych przyczyn takiego stanu rzeczy jest niezwykle trudne do określenia, choć wiele wskazuje na to, że powodem może być podwyższony poziom stresu związany z ciążą oraz zmiany hormonalne w ciele kobiety. Ponieważ samo „zachowanie” choroby w czasie ciąży jest dość nieprzewidywalne. Choć stan skóry może ulec poprawie lub pozostać bez zmian to może również (co niestety dzieje się w wielu przypadkach) ulec nagłemu i drastycznemu pogorszeniu.

 

Głównymi objawami jakie pojawiają się w trakcie ciąży to:

• zaczerwienienie i suchość skóry,
• swędzenie oraz złuszczanie skóry,
• pogrubienie naskórka.

Kluczowe elementy codziennej pielęgnacji skóry atopowej

Całość pielęgnacji skupia się przede wszystkim na odbudowie i wzmocnieniu warstwy ochronnej skóry. Dzięki temu jest ona lepiej nawilżona (ograniczamy transepidermalną utratę wody) oraz lepiej chroniona przed narażeniem na działanie niepożądanych substancji. Niezwykle istotne jest, by:

1. Ograniczyć długie kąpiele w wannie, które dodatkowo narażają już suchą skórę na dodatkowe wysuszenie.
2. Delikatnie osuszać skórę po kąpieli, by ograniczyć dodatkowe podrażnienia wywoływane przez ręcznik.
3. Ograniczyć podrażnienia, wywoływane przez ubrania wełnę. Warto zamienić ulubiony sweterek na ubranie z innego rodzaju materiał.
4. Ograniczyć przegrzewanie organizmu, by nie wzmagać dodatkowego wydzielania potu.
5. Dbać o odpowiednie natłuszczenie oraz nawilżenie skóry po kąpieli oraz w trakcie dnia.
6. W miejscach szczególnie podrażnionych łagodzić podrażnienia za pomocą zimnego kompresu.
7. Do pielęgnacji stosować kosmetyki hipoalergiczne, przeznaczone do skóry wrażliwej i podatnej na alergie.

Co powinny zawierać kosmetyki stosowane przy AZS?

Bardzo ważnym jest to, co zawierają kosmetyki stosowane do pielęgnacji skóry atopowej. Podczas doboru kosmetyków warto zwracać uwagę na:

 

1. Produkty w formie olejowej, ponieważ nie wymagają one stosowania konserwantów.
2. Opakowania ograniczające konieczność stosowania konserwantów (jeśli jest to konieczne) np. airless.
3. Stosowane w kosmetyku kompozycje zapachowe, wybierając kompozycje hipoalergiczne o niskich stężeniach w przypadku kosmetyków spłukiwanych lub całkowity ich brak w przypadku kosmetyków niespłukiwanych.
4. Składniki wzmacniające i stymulujące układ odpornościowy skóry np. prebiotyki.
5. Ekstrakty, które w delikatny sposób oczyszczają, działają antyalergicznie, przeciwgrzybiczo i antybakteryjnie.
6. Oleje, które w naturalny sposób odżywiają, natłuszczają i nawilżają skórę oraz poprawiają jej elastyczność.
7. Naturalne substancje myjące, które nie przesuszają skóry oraz nie zaburzają jej naturalnego pH.

 

Konsekwencje zaniedbania i braku leczenia AZS

Osoby cierpiące na AZS borykają się nie tylko z oczywistymi objawami choroby takimi, jak świąd, sączące się krostki czy blizny pozostałe po rozdrapaniach, które widoczne są z zewnątrz. Jakość ich życia w przypadku nieleczonego AZS może drastycznie spaść. Dokuczliwe objawy niejednokrotnie nie pozwalają chorym na utrzymanie odpowiedniego poziomu skupienia koniecznego podczas nauki czy pracy, mogą być również powodem problemów ze snem. Zdarza się, że stres wywołany chorobą zaostrza dodatkowo jej objawy.

 

Dlatego też warto obserwować zarówno siebie, jak i nasze pociechy, ponieważ szybkie rozpoznanie choroby i rozpoczęcie jej leczenia w połączeniu z odpowiednią pielęgnacją może pomóc złagodzić dyskomfort z nią związany.

 

Adam Wiatr przedstawiciel marki