Jesteś w ciąży? Gratulacje!
Na pewno jest to dla Ciebie wspaniały czas, ale także pełen oczekiwania i niepewności. Nie da się ukryć, że w czasie ciąży ciało kobiety się zmienia i różnie może reagować na nowego lokatora.
Zmieniają się także potrzeby żywieniowe. Coraz częściej zwraca się uwagę na tzw. płodowe programowanie metaboliczne. W tym krótkim przewodniku dowiesz się na co zwrócić uwagę, aby zapewnić dziecku prawidłowy rozwój od pierwszych chwil poczęcia.
Zaczynamy!
W porównaniu do niewielkiego wzrostu zapotrzebowania na energię w okresie ciąży wymagania dla większości mikroelementów znacząco rosną. Z tego powodu należy zwracać uwagę na jakość diety, w tym dobór żywności zapewniającej odpowiednie ilości składników mineralnych i witamin. Najczęściej niedobory składników odżywczych dotyczą witaminy D, folianów, żelaza, jodu, cynku.
W czasie ciąży, ze względu na zwiększone zapotrzebowanie na witaminy i składniki mineralne, dieta może być niewystarczająca, a podwyższone stężenie progesteronu i wywołane tym zmiany w organizmie kobiety ciężarnej mogą powodować ograniczenia wchłaniania niektórych składników. Bardzo często konieczne jest stosowanie suplementacji przez cały okres trwania ciąży, a także karmienia piersią. Zgodnie z aktualnym stanem wiedzy zaleca się suplementację jodu u wszystkich ciężarnych bez chorób tarczycy w wywiadzie w dawce 150–200 g/dobę. U kobiet z chorobami tarczycy suplementacja jodu powinna odbywać się pod kontrolą stężenia hormonów tarczycy i przeciwciał przeciwtarczycowych.
Suplementacja witaminy D w czasie ciąży jest konieczna, ponieważ stężenia 25(OH)D we krwi pępowinowej i krwi matki są silnie powiązane. Niedobory witaminy D w czasie ciąży, szczególnie w drugiej połowie, mają negatywne skutki zdrowotne zarówno dla mamy, jak i dziecka. Są związane ze zwiększonym występowaniem nietolerancji glukozy i cukrzycy ciężarnych, rzucawki przedporodowej, przedwczesnym porodem, większym ryzykiem porodu zabiegowego oraz bakteryjnym zapaleniem pochwy w I trymestrze ciąży. Wyniki badań sugerują też, że u kobiet w ciąży, u których odnotowano niedobory witaminy D3 , częściej występowała depresja poporodowa.
Zgodnie z aktualnym stanem wiedzy zaleca się suplementację 1500–2000 IU witaminy D/dobę (u kobiet bez obciążeń sugerujących deficyt witaminy D i o prawidłowym BMI).
Cynk jest ważnym składnikiem ponad 200 enzymów, DNA, białek i hormonów. Bierze udział w licznych procesach biochemicznych zachodzących w organizmie. Zasoby cynku w organizmie mamy mają wpływ na przebieg ciąży i porodu oraz masę dziecka i obwód jego głowy. Wysokie spożycie błonnika może zmniejszać wchłanianie cynku. W produktach spożywczych możemy znaleźć go przede wszystkim w mięsie i jego przetworach, owocach morza, mleku i orzechach.
CZYTAJ TAKŻE: Połóg- jak o siebie zadbać?
Kwas foliowy to podstawa podstaw w pierwszym trymestrze?
Kwas foliowy jest jedną z witamin z grupy B (a dokładnie witaminą B9) i naturalnie występuje pod postacią folianów. Rozpuszcza się w wodzie i nie kumuluje się w organizmie, dlatego powinna być regularnie dostarczana z pożywieniem. Jest jednym z ważniejszych mikroelementów, o których należy pamiętać już w czasie planowania ciąży.
Dlaczego jest taka istotna?
Ponieważ zapobiega rozwojowi wad cewy nerwowej, czyli wrodzonych zaburzeń układu nerwowego dziecka. Wady te objawiają się bezmózgowiem, małomózgowiem czy rozszczepem kręgosłupa. Cewa nerwowa to organ kształtujący się na początku trwania ciąży, około 4 jej tygodnia. Niedobór folianów w tym okresie będzie miał negatywny wpływ na proces zamykania się cewy i tworzenia układu nerwowego dziecka. Kobiety w wieku rozrodczym planujące ciążę powinny dodatkowo stosować suplementację kwasu foliowego przez okres co najmniej 12 tygodni przed planowanym poczęciem. W I trymestrze suplementacja powinna być na poziomie 0,4–0,8 mg/dobę. Po 12. tygodniu ciąży dawka ta powinna wynosić 0,6–0,8 mg/dobę. Suplementacja folianami powinna być kontynuowana przez cały okres ciąży oraz w czasie połogu i karmienia piersią.
Co z tym żelazem?
W okresie poza ciążą przeciętna dieta zazwyczaj dostarcza odpowiedniej ilości żelaza. Jednak u kobiet ciężarnych zapotrzebowanie na żelazo znacznie wzrasta (z 18 mg do 26 mg). Często prowadzi to do anemii, która szczególnie w okresie II trymestru stanowi niebezpieczeństwo dla maluszka. Może to prowadzić do urodzenia dziecka z niską masą urodzeniową i przedwczesnego porodu, a także wpływa na rozwój noworodka w okresie poporodowym. U niemowląt matek z anemią, spowodowaną niedoborem żelaza w okresie ciąży, istnieje większe ryzyko wystąpienia niedoboru żelaza i anemii w pierwszym półroczu życia. Niedobór żelaza jest jednym z najczęściej występujących zaburzeń w czasie ciąży, dlatego też zalecana jest suplementacja żelaza u wszystkich ciężarnych i kobiet planujących ciążę w dawce 30–60 mg/dobę, aby zmniejszyć ryzyko występowania powikłań okołoporodowych, infekcji, niskiej masy urodzeniowej i porodów przedwczesnych.
Kilka słów o DHA…
W trzecim trymestrze ciąży płód gromadzi 50-70 mg DHA dziennie i w tym okresie w łonie matki w najszybszym tempie związek ten wbudowuje się w struktury mózgu dziecka. Sytuacja taka ma miejsce do ukończenia 2. roku życia, dlatego uważa się, że jest to najważniejszy okres rozwoju neurologicznego dziecka. Ilość DHA, które będzie dostawał maluszek ściśle zależy od ile będzie go dostarczała przyszła mama. Co ciekawe, we krwi pępowinowej DHA osiąga wyższe stężenie, niż we krwi matki, ze względu na ważne fizjologiczne funkcje, jakie pełni DHA w rozwoju dziecka.
DHA jest rzadko występującym składnikiem żywności. W pożywieniu możemy znaleźć go jedynie w tłustych rybach (zakres 100-2150 mg/100 g) i dlatego ilość spożycia ryb determinuje dostarczanie DHA z dietą. Ryby chude są znacznie gorszym źródłem tego składnika (0- 370 mg/100 g). Z uwagi na małe spożycie DHA oraz jego rolę w czasie ciąży dieta w tym okresie wymaga suplementacji. Zalecana dawka to 200 mg DHA dziennie, a w przypadku niewielkiego spożycia ryb ilość wyższa (400-600 mg).
Rekomendacja suplementacji przez dietetyka:
- NOYO PREGNA https://noyopharm.com/pl/p/noyo-pregna/91
- NOYO INTIMA https://noyopharm.com/pl/p/noyo-intima/92
LINK DO E-BOOK „ŻYWIENIE I SUPLEMENTACJA KOBIET W CIĄŻY ORAZ PODCZAS KARMIENIA PIERSIĄ” – https://noyopharm-ebook.gr8.com
AUTOR: DIETETYK ALICJA KRAJOWSKA – KUKIEL
