Pielęgnacyjne ABC
Pielęgnacja dziecka dla świeżo upieczonych rodziców to prawdziwe wyzwanie. Dlatego podpowiadamy, jak dbać o pociechę na co dzień i od święta.
Skóra noworodka, niemowlęcia i małego dziecka jest znacznie cieńsza i delikatniejsza niż skóra osoby dorosłej, dlatego wymaga odpowiedniej ochrony i pielęgnacji. To nic trudnego, ale potrzebny jest spokój, konsekwencja a także doświadczenie, którego każdy rodzic nabiera z czasem. Warto zapoznać się z podstawowymi zasadami, a w razie wątpliwości – skonsultować się z lekarzem. Dzięki temu zaoszczędzimy sobie i dziecku niepotrzebnego stresu.
W pielęgnacji dziecka należy kierować się zasadą minimum koniecznego oraz wybierać łagodne i sprawdzone preparaty, najlepiej wygodne w użyciu. Łatwiej jest nabrać żel czy płyn z pojemnika z pompką niż namydlić go kostką mydła. Żele, mydełka i szampony możemy wykorzystywać przy pielęgnacji pod warunkiem, że skóra malca jest zdrowa i bez podrażnień. Jeśli natomiast ma tendencję do wysuszania się lub zaczerwień, wówczas po kąpieli stosujmy kremy lub balsamy. Emolienty, czyli preparaty silnie natłuszczające i nawilżające, są przeznaczone do skóry z problemami. Czasami warto pomyśleć o zastąpieniu ich naturalnymi metodami, jak kąpiel w krochmalu.
Kąpiel
Podstawą pielęgnacji dziecka jest kąpiel. Powinna odbywać się raz dziennie, a w razie potrzeby – na przykład gdy jest upał, maluch wymiotował czy oblał się mlekiem – nawet dwa razy w ciągu dnia. Zanim rozpoczniemy kąpiel, zadbajmy o to, by wszystko, co będzie nam potrzebne, mieć pod ręką. Do mycia ciała najlepiej stosować delikatną gąbkę lub myjkę frotte (pamiętajmy, by za każdym razem dobrze ją wypłukać i wysuszyć!). Dobrze też już wcześniej przygotować przewijak, ręczniki, pieluszki i komplet ubranek lub śpioszki, w które ubierzemy dziecko. Trzeba też zadbać o odpowiednią temperaturę w pomieszczeniu kąpielowym, a także o to, by nie było przeciągów.
Gdy wszystko jest gotowe, czas na przygotowanie wody o temperaturze zbliżonej do ciepłoty ciała maluszka. Przez pierwsze trzy-cztery miesiące kąpiemy dziecko w czystej wodzie, najlepiej bez użycia jakichkolwiek kosmetyków. Wyjątkiem są sytuacje, gdy maluch ma problemy skórne i wymagają one zastosowania kąpieli leczniczej lub specjalistycznej pielęgnacji. Podczas mycia należy zwrócić szczególną uwagę na trudno dostępne miejsca: fałdy szyje, pachy, pachwiny, krocze i okolice za uszami.
Ostatnio pojawił się trend kąpieli raz w tygodniu, a w pozostałe dni przecieranie nawilżanymi chusteczkami albo mokrą myjką. Żadna skrajność nie jest dobra. Ani przesadne mycie z użyciem detergentów, które zaburza pH skóry i jej naturalną funkcję ochronną, ani mycie „od święta”. Każdy cywilizowany człowiek czuje się komfortowo będąc czystym i pachnącym. Pamiętajmy też, że do jakich nawyków higienicznych przyzwyczaimy nasze dziecko, tak będzie ono dbało o siebie w dorosłości.
Pępek
Troskliwej pielęgnacji – aż do momentu odpadnięcia kikuta pępowinowego – wymaga pępek malucha. W tym czasie minimum trzy razy dziennie, na przykład przy przewijaniu, należy zakraplać pod pierścień wokół pępowiny spirytusem 70-procentowym, lub spryskiwać Octaniseptem. To przyśpiesza przyschnięcie i odpadnięcie kikuta. Jeśli zauważymy zaczerwienienie wokół pępka, wydzielinę, brzydki zapach lub jakiekolwiek inne niepokojące symptomy, powinniśmy natychmiast udać się z dzieckiem do lekarza. Niezagojony pępek to wrota zakażenia dla całego organizmu.
Włosy
Podczas rutynowej codziennej kąpieli malcowi warto także umyć głowę sama wodą. U starszych dzieci wystarczy robić to co trzy-cztery dni, ale minimum raz w tygodniu. Do czesania delikatnych dziecięcych włosów warto używać specjalnych szczotek włosianych, które dodatkowo masują skórę głowy. Twardość włosia szczotki dostosowujemy do włosów i potrzeb. Miękkie włosy i skóra głowy bez dolegliwości- używajmy miękką szczotkę. Włosy bardziej twarde, gęste, lub ciemieniucha na skórze głowy – używajmy szczotkę o twardszym włosiu.
Ciemieniucha
Czasami na skórze głowy głowy dziecka można zauważyć przypominające tłusty łupież żółte, grube łuski – to tak zwana ciemieniucha. Jej pojawienie się nie musi świadczyć o zaniedbaniach pielęgnacyjnych, a na przykład o alergii. W takim przypadku, na początek do pielęgnacji używajmy dostępnych w aptekach preparatów z serii do skóry wrażliwej u dzieci, przeznaczonych specjalnie na ciemieniuchę. Jeśli takie specyfiki nie pomogą, konieczna będzie wizyta u pediatry.
Czysta buzia
Bardzo ważne jest też właściwe dbanie o skórę twarzy malucha. Myjemy ją po każdym jedzeniu. Przyschnięte do skóry resztki pokarmu będą stanowić pożywkę dla bakterii, a w konsekwencji zakażenia, zmiany liszajcowe, pęknięcia. W przypadku noworodków i niemowlaków do mycia twarzy wystarczy czysta woda i bawełniame płatki kosmetyczne.
Oczy
Delikatne i wrażliwe oczy przemywamy płatkami kosmetycznymi nawilżonymi przegotowaną wodą, zawsze od zewnętrznego kącika oka w kierunku nosa, ruchem wygarniającym. – Jeżeli w kącikach oczu pojawia się wydzielina ropna, na początku możemy przemywać je przestudzonym naparem ze świetlika lub rumianku. Jeżeli to nie pomoże, najlepiej zasięgnąć opinii pediatry lub okulisty, który zaleci odpowiedni masaż lub leki w postaci kropli, a przede wszystkim ustali przyczynę problemu.
Uszy
Uszy dziecka nie wymagają od nas wielu zabiegów. Czyścimy je delikatnie i usuwamy tylko woskowinę, która wydostaje się na zewnątrz z przewodów słuchowych. Patyczków pod żadnym pozorem nie wkładamy do ucha, bo w ten sposób moglibyśmy je uszkodzić.
Nos
Nos dziecka musi być zawsze drożny. I tu potrzebna jest nasza pomoc, bo dziecko samo nie potrafi pozbyć się wydzieliny. W tym celu dobrze jest zakraplać nos dwa razy dziennie roztworem soli fizjologicznej lub wody morskiej. Wydostającą się wydzielinę usuwamy patyczkiem, a jeśli jest jej dużo – możemy użyć aspiratora.
Pośladki i nie tylko
Miejscem, które wymaga wyjątkowej dbałości o higienę są pośladki i cała skóra pod pieluchą. Najważniejsze, by przy każdym przewijaniu skórę pośladków i krocza delikatnie oczyścić pod bieżącą wodą lub z pomocą nawilżanych chusteczek. Jeśli jest gładka i nie ma podrażnień, najlepiej natłuścić ją kremem dla dzieci, który wytworzy barierę między skórą a moczem lub kałem wsiąkającym w pieluszkę. Jeśli skóra jest podrażniona, należy przede wszystkim ją wietrzyć – często zdejmować pieluszkę lub zakładać tetrową, co zapewni dostęp powietrza. Można też zastosować specjalny krem na odparzenia z pantenolem, co przyspiesza regenerację. Zamiast pudru na czystą i osuszoną skórę warto stosować zasypkę z mąki ziemniaczanej. Jeśli mimo tych zabiegów podrażnienia nie znikną, powinniśmy udać się z malcem do pediatry.
U dziewczynek dbajmy, aby okolicy warg sromowych nie zanieczyszczać przy zmianie pieluch. Ta strefa nie wymaga specjalnej pielęgnacji. Chyba, ze zanieczyszczone są stolcem- wówczas dokładne mycie jest wskazane.
U chłopców musimy zadbać o napletek. W razie wątpliwości, lekarz poradzi jak spróbować zapobiec konieczności interwencji chirurgicznej przy sklejce lub stulejce.
Potówki
Są to małe, różowo-czerwone zmiany krostkowe lub grudkowe wypełnione białawym (rzadziej przezroczystym) płynem, pojawiające się na skórze najczęściej pleców, ramion, klatki piersiowej i twarzy dziecka, Pojawiają się one w wyniku zatrzymania potu w przewodach i ujściach gruczołów potowych. Przyczyną może być niedojrzałość mechanizmu związanego z poceniem się, a także przegrzanie. Dlatego starajmy się nie ubierać malca za ciepło i sprawdzajmy na bieżąco, czy się nie poci. Zakładajmy mu ubranka z naturalnych, przewiewnych tkanin – najlepiej ubierając „na cebulkę”, by w razie potrzeby zdjąć jedną z warstw. Kontrolujmy też temperaturę w pomieszczeniu, w którym dziecko przebywa – nie powinna być wyższa niż 22 stopnie. Temperatura pomieszczenia do spania powinna być o ok 2 stopnie niższa.
Dłonie i stopy
W pielęgnacji tych regionów ciała dziecka bardzo ważne jest dbanie o paznokcie. Sprawiają one spore kłopoty ponieważ są miękkie i często się zadzierają. Zwróćmy uwagę przede wszystkim na to, by poprawnie je obcinać – musimy robić to tak, by nie spowodować ich wrastania. Najlepsza technika to skracanie paznokci (zarówno u palców rąk, jak i nóg) równo i poziomo. Unikajmy obcinania ich poniżej wału paznokciowego. Jeżeli wygląd paznokcia lub skóry wokół niego budzi jakiekolwiek wątpliwości, udajmy się z maluchem jak najszybciej do lekarza, żeby zapobiec ewentualnemu zakażeniu.
Pani Doktor – dr. n med. Agnieszka Bujnowska
