Znalezienie odpowiedniej opiekunki dla Malucha nie jest łatwe. Wyselekcjonowanie kompetentnej kandydatki jest czasochłonne i wymaga odpowiedniego przygotowania. Agnieszka Malczewska-Gortych tym razem doradzi, jak szybko i skutecznie przeprowadzić rekrutację.
Małgorzata Błażej: Wielu rodziców wraca do pracy i decyduje się na opiekunkę. Od czego zacząć poszukiwania odpowiedniej osoby?
Agnieszka Malczewska-Gortych: Po pierwsze, należy zastanowić się jak będziemy jej szukać. Istnieją różne sposoby. Przede wszystkim, warto poszukać rekomendacji wśród znajomych – u osób, którym ufamy i wiemy, że polecona osoba jest sprawdzona. Jeżeli nie ma takiej możliwości, a niestety zdarza się tak, że te rekomendowane opiekunki są już zajęte, to musimy uruchomić sposób standardowej rekrutacji, czyli dać ogłoszenie i przeprowadzić spotkanie. Ważne, aby takie poszukiwania zacząć nawet 2 miesiące przed planowanym powrotem do pracy, bo rzetelna selekcja niestety trwa. Poszukując opiekunki na ostatnią chwilę, kiedy ciąży na nas presja czasu, możemy popełnić błąd i zatrudnić osobę niekompetentną, którą i tak będziemy chcieli potem zmienić. Dlatego dajmy sobie przynajmniej miesiąc na szukanie, a potem jeszcze miesiąc na adaptację opiekunki i dziecka.
M. B.: Jak szybko i skutecznie przeprowadzić rekrutację?
A. M.-G.: Jeżeli opublikujemy ogłoszenie, to polecam zrobić wstępną selekcję kandydatek. Szkoda czasu, aby z każdą osobą spotykać się indywidualnie, a już rozmowa telefoniczna może często wiele wyjaśnić. Warto zweryfikować takie informacje jak: miejsce zamieszkania i odległość do pracy, warunki i godziny zatrudnienia, doświadczenie. Odległość teoretycznie nie powinna być istotna, ale z doświadczenia wiem, że jeżeli opiekunka zimą musi przejechać przez całe miasto, to zazwyczaj po jakimś czasie staje się to zbyt uciążliwe, opiekunka się spóźnia i w efekcie rezygnuje. Wiąże się to ze zmianą opiekunki i kolejnym stresem u dziecka, które po raz kolejny musi przyzwyczaić się do nowej sytuacji. Ta pierwsza rozmowa telefoniczna jest bardzo ważna, bowiem towarzyszą jej pierwsze wrażenia i można odczytać pierwsze sygnały. Namawiam mamy, aby zapisywały sobie własne odczucia dotyczące danej kandydatki. Kiedy tych rozmów jest bardzo dużo, o wielu elementach rozmowy się potem zapomina. Podczas tej selekcji warto także określić, na jak długo szukamy opiekunki. Sprawdźmy, czy kandydatka jest w stanie zadeklarować się, że na 2-3 lata, do okresu przedszkola, podejmie się opieki i nie zrezygnuje. Dzieci się przywiązują, dlatego szukajmy osoby, która nie zniknie nagle z życia dziecka.
M. B.: Przeprowadzamy wstępną selekcję i zapraszamy kandydatki na spotkanie. Co na tej indywidualnej rozmowie?
A. M.-G.: Zachęcam, aby na taka indywidualną rozmowę zaprosić do domu i przeprowadzić ją w obecności dziecka. Bardzo istotne jest to, by zobaczyć reakcję dziecka na daną osobę oraz zachowanie opiekunki i jej zainteresowanie dzieckiem. Kandydatka może być elokwentna, komunikatywna i zabawna, ale może nie zauważyć dziecka. Zawsze powtarzam mamom, że nie szukamy dobrej koleżanki do rozmów, ale osoby kompetentnej i odpowiedzialnej, dla naszego Malucha. Często osoby rekrutujące mylą te sytuacje i popełniają podstawowy błąd spostrzegania. Rodzice zazwyczaj działają pod wpływem pierwszego wrażenia, który zaważa na całej rozmowie i niestety przykrywa pewne wady, brak kompetencji i negatywne cechy kandydatki. Nie bazujemy w rekrutacji na pierwszym dobrym wrażeniu, bazujemy na faktach.
M. B.: Jak uniknąć tego błędu?
A. M.-G.: Musimy sobie sami uczciwie odpowiedzieć, dlaczego wybrałyśmy daną kandydatkę. Jeżeli nasz wybór jest uargumentowany, tzn.: „Znalazłam wspaniałą opiekunkę, bo ma doświadczenie, złapała świetny kontakt z dzieckiem, sprawdziłam jej rekomendację, ma takie same poglądy jak ja w kwestiach wychowawczych”, to rzeczywiście nasza decyzja opierała się faktach i rzetelnych powodach. Natomiast, kiedy nie potrafimy racjonalnie wyjaśnić przyczyn naszego wyboru, tłumaczymy go dobrym wrażeniem – opiekunka wydała nam się „fajna”, to z pewnością nasza decyzja nie ma żadnego odzwierciedlenia w kompetencjach kandydatki. Podczas spotkania również polecam, aby mamy zapisywały sobie swoje obserwacje na temat poszczególnych kandydatek. Jeżeli widujemy się z kilkoma paniami, to niestety pozostaną nam po nich tylko wrażenia i nie będziemy w stanie podjąć dobrej i obiektywnej decyzji. Nasze notatki są bardzo ważne.
M. B.: O co pytać kandydatki na rozmowie kwalifikacyjnej, aby sprawdzić ich kompetencje?
Ważne jest, aby mamy zadawały te same pytania wszystkim kandydatkom, aby porównać potem odpowiedzi i zdecydować, która z nich jest najbliższa naszej wizji. Powinny się pojawić pytania związane z doświadczeniem, motywacją, określające system wartości i poglądy na wychowanie dzieci oraz pytania sytuacyjne, wskazujące na reakcję opiekunki w momentach kryzysowych. Tak jak wcześniej wspomniałam, zapisujmy sobie te odpowiedzi, żeby mieć potem materiał porównawczy.
M. B.: Co to są pytania sytuacyjne?
A. M.-G.: Pytania sytuacyjne dotyczą konkretnych sytuacji z poprzednich prac, np.: „Jak organizowała sobie Pani czas? Jak wyglądał taki typowy dzień z dzieckiem”? Te pytania pokazują, czy dziecko miało zaplanowany pewien rytm dnia i czy opiekunka go utrzymywała. Warto pytać o reakcje opiekunki, w sytuacjach , gdy dziecko nie chciało jeść, nie chciało zasypiać, płakało w momencie wychodzenia mamy do pracy. Trzeba wiedzieć, czy niania znalazła jakiś skuteczny sposób, by radzić sobie w momentach kryzysowych. Pamiętajmy jednak, że niektóre osoby, zwłaszcza studentki, nie mają praktyki i nie potrafią przedstawić konkretnych sytuacji. Wówczas, sięgamy po pytania hipotetyczne, np.: „Co by Pani zrobiła w sytuacji, kiedy dziecko w sklepie rzuca się na ziemię i domaga się kupienia zabawki. Wszyscy się patrzą. Jak to rozwiązać ?”
M. B.: Wspominała Pani także o motywacji.
A. M.-G.: Motywacja kandydatki jest bardzo istotna. Mogą być bardzo kompetentne osoby, ale posiadać niewłaściwą motywację. Jeżeli na rozmowie usłyszymy, że powodem podjęcia się takiej pracy jest zabicie nudy, to zapewniam – nie jest to dobra osoba dla naszego dziecka. Nasze dziecko nie jest rozrywką. Z drugiej strony, deklaracje w stylu: „Kocham dzieci i zawsze marzyłam, żeby się nimi opiekować”, też może nie być do końca wiarygodna. Nie dajmy się zwieść takimi odpowiedziami, pogłębiajmy pytania, np. „Co to znaczy, że Pani tak bardzo kocha dzieci? Ja też kocham dzieci, ale wybrałam inna pracę”. Pamiętajmy, że te pierwsze odpowiedzi zazwyczaj są wyuczone lub przeczytane w poradnikach. Powierzchowne odpowiedzi często są także wynikiem stresu. Takie drążenie pomaga otworzyć się kandydatce i udzielić kompletnych, satysfakcjonujących odpowiedzi.
M.B.: Do każdej rozmowy kwalifikacyjnej kandydatka może się przygotować. Na ile te odpowiedzi są wiarygodne?
A. M.-G.: Musimy mieć świadomość, że są kandydatki, które doskonale wiedzą, jak się zaprezentować. Potrafią się świetnie sprzedać, zmanipulować nas, ale niestety, nie będą wtedy sobą. Dlatego, na rozmowie, warto drążyć pewne pytania i kwestie. Jeżeli kandydatka wyuczyła się tylko pewnych formułek, które ładnie i przekonywująco „brzmią”, to w sytuacji, kiedy wejdziemy bardziej szczegółowo w zagadnienie, opiekunka po prostu się pogubi. Czasami kończymy rozmowę z pewnym poczuciem niedosytu – kandydatka niby „fajna”, ale nic z tego nie wynika, bo usłyszeliśmy same slogany. Trzeba pogłębiać pytania, aby otrzymać konkretne i rzetelne odpowiedzi na nasze wątpliwości.
M. B.: Może Pani podać jakiś konkretny przykład?
A. M.-G.: Zadawajmy pytania sytuacyjne – pytamy o konkretne sytuacje z poprzednich prac, np..: „Jak radziła sobie w sytuacji, kiedy dziecko mocno płakało Inie można było go uspokoić?”. Jeżeli kandydatka wykaże się kreatywnością i będzie w stanie podawać kolejne sposoby na uspokojenie Malucha, np.: przytulanie, kołysanie, śpiewanie, sprawdzenie pieluszki, podanie czegoś do picia, zabawienie grzechotką, próba rozbawienia itd., to jest to sygnał, że będzie szukała skutecznej metody i nie podda się. Bezradne odpowiedzi: „Nie wiem” lub „Jak popłacze, to się zmęczy i zaśnie” są dyskwalifikujące.
Znalezienie idealnej opiekunki to skomplikowane zadanie. Pani Agnieszka, w kojeni rozpowie podpowie nam, na co powinniśmy zwrócić uwagę podczas rozmowy z kandydatkami.
Agnieszka Malczewska-Gortych – psycholog, doradca zawodowy HR i oczywiście Świadoma Mama! Specjalizuje się w rekrutacji opiekunek. Jako mama dwójki dzieci, Paulinki i Dominika, doskonale zna problemy i wątpliwości młodych mam. Bierze aktyny udział w warsztatach Świadomej Mamy, także w roli naszego specjalisty.
