Kiedy wybrać numer 999?
Każdy rodzic chce żeby jego dziecko rozwijało się zdrowe, nie chorowało i było bezpieczne. Dobre chęci często nie wystarczą, dlatego ogromna odpowiedzialność spoczywa na nas, rodzicach. Dlatego każdy z nas powinien posiadać umiejętności udzielania pierwszej pomocy – aby w trudnej sytuacji, potrafić zachować się w prawidłowy sposób.
Przedstawiony powyżej schemat to tak zwany „łańcuch przeżycia”. Jest to sposób działania który maksymalnie zwiększa szansę dziecka na przeżycie w przypadku zatrzymania krążenia. Algorytm składa się z poszczególnych tak samo ważnych elementów – wedle zasady, że każdy łańcuch jest tak silny jak jego najsłabsze ogniwo. Pierwszym ogniwem jest zapobieganie- jeśli stosujemy się do zasad profilaktyki takich jak np. jazda z dzieckiem odpowiednio zapiętym w foteliku, zabezpieczenie gniazdek elektrycznych czy zabezpieczenie schodów, mamy większą szansę aby uniknąć niebezpiecznych wypadków. Kolejnym elementem tego łańcucha jest „RKO” czyli resuscytacja krążeniowo-oddechowa. Jest wykonywana w sytuacji, kiedy nie wyczuwamy u dziecka bądź niemowlęcia oddechu. Może on oznaczać również inne działania związane z udzieleniem pierwszej pomocy. Trzecim ogniwem jest wezwanie pomocy, kiedy jesteśmy sami w przypadku resuscytacji po telefon sięgniemy po minucie wykonywania ucisków i oddechów ratowniczych, jeśli natomiast jest ktoś kto może nam pomóc – dzwoni od razu po rozpoznaniu problemu zdrowotnego u dziecka (np. nieprzytomne, nie oddycha). Kolejnym ogniwem jest pomoc udzielona przez profesjonalne służby medyczne. Na ten element łańcucha nie mamy wpływu. Mamy natomiast wpływ na czas dojazdu zespołu ratownictwa medycznego, odpowiednio wcześnie dzwoniąc pod numer alarmowy. Łańcuch jest tak silny, jak silne jest jego najsłabsze ogniwo. Dlatego jeżeli jedno z ogniw zostanie pominięte, pozostałe nie zadziałają np. jeżeli nie zadzwonimy po pogotowie, to karetka po prostu do nas nie przyjedzie…
Kiedy wezwać pogotowie ratunkowe?
Poniżej przedstawimy sytuacje kiedy bez zastanowienia należy sięgnąć po telefon i wybrać numer ratunkowy 999 lub 112 oraz te, w których przyjazd zespołu ratownictwa nie jest konieczny.
1. Dziecko / niemowlę nieprzytomne.
Brak przytomności jest bezpośrednim stanem zagrożenia życia bez względu na powód jej zaistnienia. Kiedy stwierdzimy, że dziecko bądź niemowlę nie reaguje ani na nasz głos, ani na dotyk, oznacza to że jest nieprzytomne i wymaga przyjazdu zespołu ratownictwa medycznego. Przed wykonaniem telefonu dobrze sprawdzić czy oddycha. Obie te informację (brak przytomności i obecność lub brak oddechu) przekazujemy dyspozytorowi pod numerem alarmowym 999.
2. Zaburzenia oddychania.
Najczęściej spotykane są dwie sytuacje. Pierwszą jest dziecko bądź niemowlę u którego do zaburzeń oddechu doszło nagle i z nieznanych przyczyn. Jeśli widzimy, że ma wyraźne problemy z oddychaniem, skóra zmienia kolor na niebiesko siny, dochodzi do zaburzeń świadomości, bądź wskutek zadławienia doszło do utraty przytomności – jest to stan kiedy nie wahamy się dzwonić na pogotowie. Jeśli natomiast dziecko ma rozpoznaną chorobą dotyczącą układu oddechowego (np. astma, KRUP) to priorytetem będzie zastosowanie się do zaleceń lekarskich i podanie odpowiednich leków. Jeśli to nie poskutkuje należy zadzwonić na numer 999. W przypadku zadławienia przy którym musieliśmy stosować uciski nadbrzusza/klatki piersiowej i uderzenia w okolice między łopatkową, i udało się odkrztusić ciało obce, a stan dziecka wrócił do normy – konieczna jest wizyta u lekarza pediatry w POZ.
3. Urazy.
Większość urazów do jakich dochodzi zarówno u dzieci jak i u dorosłych nie wymaga przyjazdu zespołu ratownictwa medycznego. Z dobrze unieruchomionym skręceniem, zwichnięciem czy też złamaniem sami możemy udać się do najbliższego szpitalnego oddziału ratunkowego lub izby przyjęć. Nasz niepokój powinny natomiast wywołać urazy głowy, upadki z wysokości, wypadki komunikacyjne, zwłaszcza te które powodują wystąpienie zaburzeń przytomności i zaburzeń oddechu. Kiedy dojdzie do takiego zdarzenia należy zadzwonić na jeden z numerów ratunkowych 999 lub 112. Również większość oparzeń może być zaopatrzona w domu – pomoc zespołu ratownictwa medycznego konieczna będzie jeśli doszło do oparzeń dużej powierzchni ciała, okolic twarzy lub krocza.
4. Drgawki.
W pierwszej kolejności należy odróżnić drgawki od dreszczy. Te pierwsze są uogólnioną reakcją organizmu i połączone są z utratą przytomności, dreszcze są natomiast drżeniami wywołanymi np. gorączką. W większości przypadków przyczyny drgawek pozostają nieznane – z punktu widzenia osoby udzielającej pierwszej pomocy będzie ona nieistotna. Postępowanie będzie takie same bez względu na ich przyczynę. Jeżeli do drgawek doszło pierwszy raz w życiu konieczna będzie konsultacja neurologa, dlatego dobrze jest zadzwonić pod 999 lub 112 i skorzystać z pomocy zespołu ratownictwa medycznego. Jeśli u osób chorujących na epilepsję i przyjmujących leki napady następują zaraz po sobie, jeden napad trwa dłużej niż dwie minuty, po ataku nie dochodzi do odzyskania świadomości – również należy wezwać pogotowie. W przypadkach kiedy zaraz po ataku poszkodowany odzyskuje świadomość i jest pod stałą opieką neurologa, pomoc zespołu ratownictwa medycznego nie zawsze będzie potrzebna. W razie wątpliwości skonsultuj się z dyspozytorem pod numerem 999 lub 112
5. Gorączka.
Może to być objaw poważnej choroby ale też zupełnie niegroźnych infekcji. Jest to oznaka trwających w organizmie reakcji obronnych przeciwko określonym czynnikom chorobotwórczym. Żeby wiedzieć, że mamy kontakt z gorączkującym dzieckiem – temperaturę ciała trzeba zmierzyć! Nie da się stwierdzić gorączki na „oko”. Temperaturę ciała powyżej 38,5 stopni Celsjusza można zacząć obniżać. Dziecko i niemowlę można schładzać czynnie poprzez kąpiel w letniej wodzie, stosowanie okładów itp. oraz farmakologicznie za pomocą ibuprofenu bądź paracetamolu. Jeżeli powyższe działania nie dają rezultatu i temperatura się utrzymuje konieczna jest kontrola u lekarza pediatry. Jeśli w przebiegu gorączki wystąpią drgawki należy natychmiast wezwać pogotowie i stosować się do poleceń dyspozytora.
Kiedy dzwonić i co powiedzieć?
O tym kiedy dzwonić częściowo już wyjaśniliśmy. Zawsze obowiązują nas zasady zdrowego rozsądku i logiki. Dzwoniąc na numer alarmowy 999 lub 112 dobrze jest zastosować się do schematu wezwania pomocy:.
1. Powiedz gdzie jesteś, opisz charakterystyczne miejsca, dokładny adres, wskazówki dotyczące wjazdu na posesję.
2. Powiedz co się stało, z jakim problemem zdrowotnym masz do czynienia.
3. Powiedz Ilu jest poszkodowanych i w jakim są stanie – czy są przytomni, czy mają obrażenia, jaka pomoc została udzielona.
4. Przedstaw się i podaj numer telefonu z którego dzwonisz,
5. Nie rozłączaj się przed wyraźnym poleceniem dyspozytora.
Pamiętaj, że to dyspozytor medyczny decyduje o wysłaniu zespołu ratownictwa medycznego po uprzednim zebraniu wywiadu od osoby dzwoniącej. Nie każdy telefon na numer alarmowy będzie się więc wiązał z przyjazdem karetki. Dlatego dzwoniąc zadbaj o to, aby udzielone dyspozytorowi przez Ciebie informację były jak najbardziej rzetelne i dokładne. Postaraj się zachować spokój. W razie odmowy wysłania zespołu wysłuchaj dokładnie wskazówek dyspozytora co zrobić i gdzie się udać po pomoc. Często podanie odpowiednich leków znajdujących się w domu rozwiązuje problem ze zdrowiem, który wywołał u nas niepokój. Zespoły ratownictwa medycznego są przeznaczone do interwencji w stanach nagłego zagrożenia życia. Wysyłanie ich do innych zdarzeń niesie ze sobą ryzyko, że zabraknie ich w sytuacji kiedy będą naprawdę potrzebne.
______________________________________________________________________________________
Rafał Gajda
Ratownik Medyczny
Instruktor Centrum Szkoleniowego
„W AKCJI”
www.wakcji.com
www.facebook.com/cswakcji
