O prawidłową mowę dziecka należy dbać już w okresie prenatalnym. Od 4 miesiąca życia dziecko uczy się wysłuchiwać i różnicować dźwięki, ponieważ ucho wywodzi się z cewy nerwowej. Mamy więc powinny się jak najwięcej ruszać się w czasie ciąży oraz prowadzić normalny tryb życia , ponieważ dziecko w brzuchu ćwiczy balans i jednocześnie wzmacnia mięśnie ucha środkowego. Maluch już w brzuchu słyszy otaczające go dźwięki, niezwykle istotny jest dla niego ruch, mamy nie powinny rezygnować z codziennych obowiązków ponieważ ciąża zarówno dla mamy jak i dla dziecka jest fizjologicznym stanem.
Po urodzeniu ważne jest aby mama karmiła piersią malucha, ten bowiem przytrzymując skutek mamy ćwiczy mięsień języka niezbędny do poprawnej realizacji głosek.
Do dziecka od samego początku mówimy normalnie nie spieszczając wyrazów jedynym wyjątkiem jest 7 miesiąc życia w którym dziecko wyczulone jest na dźwięki ciszące (wtedy jest wskazana mowa tzw. nianiek), później już mówimy normalnie.
Nie podporządkowujmy całego świata nowonarodzonemu dziecku, maluch powinien wzrastać w rodzinie a nie przewracać do góry nogami całego świata. Otaczające dźwięki jak szczekanie psa, rozmowy domowników, dźwięki dochodzące z domowych urządzeń i z ulicy, to wszystko uczy dziecko różnicować dźwięki a w przyszłości przyczynić się do prawidłowej mowy.
Zazwyczaj do logopedy trafiają dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym czasami jednak należy leczenie zacząć wcześniej dotyczy to tych dzieci, u których język wychodzi poza linię zębów (dotyczy to najczęściej głosek: s, z, c, dz, l ,t, d, n).
Pod specjalną opieką powinny być dzieci z ciąż zagrożonych oraz wcześniaki. Zbyt wczesne pojawienie się malucha na świecie może spowodować, iż bardzo delikatne struktury ucha środkowego nie będą dostatecznie ukształtowane, co w przyszłości może skutkować zaburzeniami uwagi słuchowej. Poniżej podaje normy, kiedy i w jakim czasie dziecko powinno nabywać poszczególne głoski, pamiętajmy że są to tylko normy, najważniejsza jest intuicja rodziców, tak więc jeśli mimo iż pediatra uspokaja rodziców, że maluch ma jeszcze czas a my mamy wątpliwości udajemy się do logopedy na diagnozę, a on wyjaśni i podpowie jak wspierać i wspomagać prawidłowy rozwój mowy:
Wiek: 2 – 4 miesiąc życia
ü GŁUŻENIE: NIEMOWLĘ ŚPIEWA GUU, AGU, GHY…
ü GŁOŚNO SIĘ ŚMIEJE
Wiek: 5-7 miesiąc życia
ü GAWORZENIE: ZABAWA SYLABAMI, ŚWIADOME POWTARZANIE CIĄGÓW SYLAB
ü ZRÓŻNICOWANA GŁOŚNOŚĆ I INTONACJA
Wiek: 8-10 miesiąc życia
ü ECHOLALIE: PRÓBA NAŚLADOWANIA MOWY DOROSŁYCH (MAMA, DAMA, JAJA, MAJA)
ü POCZĄTKI ROZUMIENIA MOWY – IMIONA, NAZWY ZABAWEK, ZAKAZ – „NIE”
Wiek: 11-12 miesiąc życia
ü CIĄGI SŁOWNE CORAZ BARDZIEJ PRZYPOMINAJĄ WYRAZY I SĄ ŚWIADOMIE KIEROWANE DO POSZCZEGÓLNYCH OSÓB
ü SPEŁNIA PROSTE POLECENIA POPARTE GESTEM
Wiek: 12-18 miesiąc życia
ü ZASÓB SŁOWNICTWA TO OKOŁO 10 WYRAZÓW
ü DZIECKO WSAZUJE OBRAZEK WG NAZWY ORAZ WYKONUJE POLECENIA TYPU: „POŁÓŻ TUTAJ”, „NIE RUSZAJ”
ü JEDEN WYRAZ ZASTĘPUJE CAŁE ZDANIE
Wiek: 18-24 miesiąc życia
ü ZASÓB SŁOWNICTWA 50-170 WYRAZÓW (GŁÓWNIE RZECZOWNIKI)
ü PROSTE DWUWYRAZOWE WYPOWIEDZI
ü PRÓBA UŻYWANIA ZAIMKÓW: JA, TY, MNIE
Wiek: 2 lata
ü ZDANIA 2-3 WYRAZOWE
ü ZASÓB 50-300 SŁÓW
ü UŻYWANIE PRZECZENIA „NIE”
ORAZ ZAIMKA „SIĘ”
(NIE CHCĘ, MYJĘ SIĘ)
ü WYKONUJE POLECENIA TYPU
„DAJ MI PIŁKĘ”
Wiek: 3 lata
ü ZDANIA 3-4 WYRAZOWE
ü ZADAWANIE PROSTYCH PYTAŃ
ü PRÓBA ŚPIEWANIA I MÓWIENIA
KRÓTKICH WIERSZYKÓW
Małgorzata Płonka
Dyplomowany logopeda
Terapeuta metody Tomatisa
