Mięśnie proste brzucha znajdują się na przedniej części brzucha. Przyczepiają się od 5 do 7 żebra, wyrostka mieczykowatego mostka i biegną do spojenia łonowego. Między nimi znajduje się włókniste, elastyczne pasmo zwane kresą białą. Ma ona swoje fizjologiczne wymiary oraz charakterystyczną funkcję. Łączy mięśnie proste brzucha ale też stanowi swojego rodzaju mechanizm bezpieczeństwa regulując ciśnienie śródbrzuszne co istotnie funkcjonalnie wpływa na pracę mięśni dna miednicy.
Czasami jednak dochodzi do uszkodzenia i zaburzenia funkcji kresy białej co powoduje rozstęp mięśni prostych brzucha (DRA-diastasis recti abdominis) czyli rozejście się mięśni prostych brzucha na boki. Wysokim czynnikiem ryzyka u kobiet jest ciąża. Dane mówią że w II trymestrze występuje u około 27% ciężarnych ale już w III trymestrze jest to około 66% ciężarnych. Po porodzie problem jest diagnozowany u 53% kobiet natomiast po połogu zostaje u 36%. Pozostałe czynniki ryzyka to nagły przyrost masy ciała lub otyłość, wiek, praca wymagająca dźwigania, osłabione mięśnie brzucha. Należy pamiętać, że mięśnie brzucha odgrywają istotną rolę w prawidłowej postawie ciała dlatego występowanie DRA może powodować brak stabilizacji centralnej co przekłada się na dolegliwości bólowe w obrębie miednicy i odcinka lędźwiowego kręgosłupa.
Prawidłowa diagnostyka funkcjonalna opiera się na ultrasnongrafii powłok brzusznych (Pelvic floor Sonofedback Therapy®) gdzie dokładnie oceniana jest szerokość kresy białej czy jej ewentualne rozejście. Powszechnie przyjęto, że szerokość do 2,5 cm jest normą. Istotniejsze wydaje się jednak od samego pomiaru statycznego ocena w USG wzorca ruchowego przedniobocznej ściany brzucha i korelacje pracy pomiędzy mięśniami prostymi brzucha, skośnymi wewnętrznymi, skośnymi zewnętrznymi i poprzecznym brzucha, których pracę powinno się korelować z mięśniami dna miednicy.
Opisywane przez różnych autorów metody oceny rozejścia kresy białej bez użycia USG, a wykonywane za pomocą testu palców wydają się mniej zasadne i niosą małą wartość diagnostyczna i terapeutyczną.
W Centrum Fizjoterapii Urologicznej Ginekologicznej Proktologicznej UROSILESIA standardem postępowania w ocenie kresy białej jest USG powłok brzusznych w korelacji z napięciem mięśni dna miednicy.
Fizjoterapia rozejścia mięśni prostych brzucha zaczyna się od nauki zabezpieczenia rozejścia. Znane są techniki umożliwiające pacjentce kontrolę ustawienia mięśni brzucha wykorzystujące ułożenie dłoni na brzegach mięśni prostych i manualne ich zbliżanie do siebie. W innej technice dłonie układa się po przeciwnej stronie talii tak, aby przedramiona krzyżowały się na wysokości kresy białej. Ruchem ściągającym zbliża się brzegi mięśni w kierunku pępka.
Kolejnym ważnym elementem w pracy z pacjentkami z rozejściem kresy białej jest postawa ciała. Należy zwrócić uwagę na pracę przepony oddechowej oraz mięśnia poprzecznego brzucha.
Jako metodę zmniejszającą ryzyko powiększenia się DRA oraz wspomagającą terapię zaleca się stosowanie Kinesiologytapingu. Polega ona na zastosowaniu specjalnych klejących bawełnianych taśm o parametrach zbliżonych do ludzkiej skóry aplikowanych bezpośrednio na nią. Można ja stosować w trakcie ciąży i po ciąży. W terapii bardzo ważne są właściwe, poprawne napięcia poszczególnych mięśni brzucha i mięśni dna miednicy. Powinny być one oceniane w czasie rzeczywistym i pokazane pacjentce w trakcie ćwiczeń. Z tego powodu tak ważne i niezbędne jest użycie USG nie tylko w diagnostyce ale również w terapii rozejścia mięśni prostych brzucha. Po odpowiednim czasie, różnym dla każdej pacjentki terapia może być kontynuowana w postaci indywidualnego zestawu ćwiczeń.
Autor: fizjoterapeutka uroginekologiczna Maria Grabowska z https://urosilesia.pl/
