Każdy rodzic pragnie, aby jego dziecko było zdrowe, mądre i dobrze wychowane. Niekiedy, ten ostatni element stanowi dla opiekunów priorytet i zapominają przy tym, że ich pociecha ma prawo popełniać błędy, a jej zachowanie nie zawsze będzie zgodne z ich oczekiwaniami. Niestety zdarzają się sytuacje, kiedy pewne zasady postępowania są egzekwowane kosztem dobra Malucha. Pamiętajmy, by w tym dążeniu do doskonałości, nie zabić wrażliwej duszy dziecka.
• Jeśli dziecko żyje w atmosferze krytyki, uczy się potępiać.
Rodzice często narzekają na dzieci, zamiast je mądrze kochać. Częsta krytyka nie zmobilizuje dziecka do zmiany postępowania, zniszczy w nim natomiast pozytywny stosunek dziecka do samego siebie. Pamiętajmy, że dziecko bacznie obserwuje rodziców i uczy się od nich. Jeżeli Maluch nie nauczy się w dzieciństwie patrzeć na swoje zachowanie i osiągnięcia pozytywnie, nie będzie potrafił w przyszłości także życzliwie oceniać innych.
• Jeśli dziecko musi znosić kpiny, uczy się nieśmiałości.
Dla Maluszka ironiczne uwagi dziadków czy rodziców są bardzo krzywdzące. Rodzice często nie zdają sobie sprawy, jak bardzo wpływa to na samoocenę Malucha. Dziecko jest wrażliwą istotą i wszelkie negatywne oceny bardzo bierze do siebie. Wszystkie formy krytyki obniżają jego poczucie wartości i budzą brak zaufania do samego siebie. Krytyka jest szczególnie bolesna, jeśli wypowiadają ją najbliżsi.
Oczywiście zdarzają się sytuacje, w których zachowanie dziecka jest niewłaściwe i konieczna jest interwencja rodzica. Dorosły powinien zareagować i stanowczo wyrazić swój sprzeciw. Należy jednak zwrócić uwagę, aby wypowiedź ta nie przybrała formy krytycznej wobec osoby dziecka. Zawsze powinniśmy oceniać konkretną sytuację i zachowanie, a nie człowieka. Komunikat: „Nie podoba mi się, że w Twoim pokoju jest taki bałagan. To bardzo nieładnie wygląda”, brzmi zdecydowanie lepiej aniżeli: „Ale z Ciebie bałaganiarz i śmieciuch!”. Zasada ta powinna obowiązywać, nie tylko w relacjach z własnym dzieckiem, ale również we wszystkich stosunkach międzyludzkich.
• Jeśli dziecko jest akceptowane i chwalone, uczy się doceniać innych.
Wielu rodziców częściej koncentruje się nad tym, co dziecko robi źle. Łatwo wychwytują niedoskonałości Malucha. Zzapominają natomiast o pozytywnych cechach dziecka i nie potrafią wyrazić swojej aprobaty i zadowolenia z jego postawy i osiągnięć. To poważny błąd! Akceptacja i wyróżnienie danego zachowania, postępowania i wykazanej przez Maluch inicjatywy to ważne elementy w wychowaniu, które oprócz pewności siebie, uczą go w przyszłości doceniać innych. Pochwała ogromnie motywuje dziecko i daje mu wskazówkę, że dane zachowanie jest czymś pozytywnym. Ponadto, buduje w nim poczucie sprawiedliwości i nasuwa wnioski, że wysiłek i dobre zachowanie zostają docenione i dlatego warto w nie „zainwestować”.
• Jeśli dziecko żyje w atmosferze aprobaty, uczy się lubić siebie.
Uznanie buduje w dziecku poczucie własnej wartości. Maluch lubi siebie, nie ma kompleksów, jest pewny siebie. Dzięki temu zawsze będzie potrafił wyrazić własne zdanie, a wiara w swoje możliwości pozwoli mu dążyć do celu, pomimo przeszkód. Aprobata i pochwała motywują dziecko i nawet niepowodzenia, z którymi Maluch się spotyka, nigdy nie ograniczą jego zapału. Pewność siebie i wysoka samoocena zawsze będą determinować jego działania i nie pozwolą się poddać.
Artkuł powstał dzięki uprzejmości pracowników Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Swarzędzu.
