Statystycznie nawet co druga Polka może nie przyswajać kwasu foliowego. Powodem bardzo często okazuje się mutacja genu MTHFR, która uniemożliwia jego prawidłowe przekształcanie. W efekcie niedobór kwasu foliowego utrzymuje się, pomimo odpowiedniej suplementacji. A przecież kwas foliowy jest bardzo ważny dla organizmu, szczególnie w czasie ciąży! Dlatego uwagę na mutację w genie MTHFR zwraca także Polskie Towarzystwo Ginekologiczne.
Testy na mutację w tym genie cieszą się coraz większą popularnością, ponieważ są bardzo proste i łatwo dostępne, a do ich przeprowadzenia nie potrzeba skierowania. Tymczasem informacja o tym, czy dobrze przyswajamy kwas foliowy może mieć naprawdę duże znaczenie podczas planowania ciąży. Przede wszystkim umożliwi uzupełnienie jego niedoborów odpowiednio przetworzoną, lepiej wchłanialną formą – a tym samym pomoże zadbać o prawidłowy rozwój dziecka i zmniejszyć ryzyko wystąpienia powikłań.
Jak mutacja genu MTHFR wpływa na przyswajanie kwasu foliowego?
Gen MTHFR jest odpowiedzialny za przekształcanie kwasu foliowego do takiej jego postaci, która może zostać wykorzystana przez nasz organizm. Mutacja zaburza ten proces i w efekcie kwas foliowy nie jest przyswajany, a my odczuwamy jego niedobór. Nadmiar nieprzetworzonego kwasu foliowego odkłada się natomiast w toksycznej formie. Zaburzenia te są szczególnie niekorzystne w czasie ciąży, ponieważ zwiększają ryzyko wystąpienia powikłań – wykształcenia się wady rozwojowej u dziecka czy anemii megaloblastycznej u mamy. Mutacja genu MTHFR może przyczynić się do poronienia.
Jakie znaczenie ma kwas foliowy w ciąży?
Kwas foliowy jest niezbędny do prawidłowej syntezy DNA i RNA (czyli materiału genetycznego). Jeśli występują jego niedobory, w powstającym kodzie genetycznym dziecka mogą pojawić się błędy, które zostaną powtórzone w kolejnych komórkach. Jednym z takich błędów może być np. dodatkowy, trzeci chromosom w jednej z par chromosomów. Niedobór kwasu foliowego w ciąży zwiększa więc ryzyko wystąpienia wad rozwojowych u dzieci – takich jak wada cewy nerwowej, rozszczep wargi i podniebienia czy zespół Downa. Aby uniknąć tego zagrożenia, kobietom planującym ciążę zaleca się przyjmowanie kwasu foliowego nawet trzy miesiące wcześniej.
Po co nam kwas foliowy na co dzień?
Właściwe przyswajanie kwasu foliowego ważne jest nie tylko w czasie ciąży – wpływa on na rozwój dziecka, ale także na nasze zdrowie. Przede wszystkim jest on niezbędny do procesu metylacji, który polega na przekształcaniu składników odżywczych w ich przyswajalną formę. Uczestniczy także w neutralizowaniu szkodliwych substancji, wspierając oczyszczanie organizmu z toksyn. Jeśli go brakuje, podnosi się poziom homocysteiny, której nadmiar może przyczyniać się do rozwoju miażdżycy czy zakrzepicy. Niedobór kwasu foliowego zwiększa też ryzyko wystąpienia anemii megaloblastycznej oraz zaburzeń działania układu nerwowego.
Jak uzupełniać kwas foliowy?
Kwas foliowy jest nam bardzo potrzebny, ale nasz organizm nie jest w stanie samodzielnie go wytworzyć. Musimy więc dbać o jego właściwy poziom, dostarczając go z zewnątrz – np. za pomocą odpowiedniej diety (bogatej m.in. w rośliny strączkowe i zielone warzywa) lub suplementacji. Jeśli jednak kwas foliowy nie jest właściwie przyswajany, to może być niewystarczające i dla nas szkodliwe. Osoby z mutacją genu MTHFR powinny przyjmować kwas foliowy w tzw. metylowanej (czyli już przetworzonej) formie, z którą ich organizm sobie poradzi. Dlatego tak ważne jest sprawdzenie, czy mutacja ta nas nie dotyczy. Badanie pozwoli dostosować suplementację i uniknąć przykrych skutków niedoboru kwasu foliowego – a przyszłym mamom na pewno zagwarantuje większy spokój!
Autor: Kamila Rogowicz, testDNA, www.testDNA.pl
Zdjęcie: © belchonock/Depositphotos.com
