Ponieważ z zaburzeń integracji sensorycznej się nie wyrasta, dzieci które miały takie zaburzenia w wieku przedszkolnym i nie zostały zdiagnozowane, trafiają po poradę do gabinetu SI na etapie szkolnym. Najczęściej są to dzieci w klasach 1-3, ale trafiają się też starsze. Bardzo często jest tak, że do tej pory dziecko potrafiło unikać tych czynności, które sprawiają mu trudności i nie było to bardzo widoczne. A jeśli było, to tłumaczono to m.in. „złym zachowaniem”, „wolniejszym rozwojem” i nie wiązano tego z zaburzeniami integracji sensorycznej. Czas szkoły, to czas jeszcze większych wyzwań dla dziecka niż okres przedszkolny. W tym czasie dziecko zaczyna być ocenianie, porównywane, musi dopasować się do większego grona rówieśników i nauczycieli, musi radzić sobie z przyswajaniem coraz to nowych umiejętności o wiele szybciej niż miało to miejsce w przedszkolu. I wtedy może się okazać, że trudności, z którymi boryka się dziecko to nie tylko „złe zachowanie”. Dziecko zaczyna mieć trudności z kompetencjami, które powinno już nabyć. Umiejętności wymaganych od dziecka szkolonego jest coraz więcej i tak rozpoczyna się błędne koło. Dziecko widząc, że napotyka trudności, czuje się gorsze od innych, czuje, że nie może nadążyć za rówieśnikami, traci motywację, wycofuje się, aby nie być wyśmiewanym przez inne dzieci, przestaje podejmować próby opanowania nowych umiejętności.
Do najczęstszych objawów zaburzeń integracji sensorycznej u dzieci w wieku szkolnym zalicza się (wg opracowania Z. Przyrowskiego):
- Nadwrażliwość na hałas (dziecko często zatyka uszy, samo hałasuje – mruczy, śpiewa pod nosem), nadwrażliwość na pewne zapachy;
- Nadwrażliwość na dotyk, dziecko nie lubi być przytulane, nie lubi pewnych typów ubrań, narzeka na metki;
- Dziecko nie może usiedzieć w miejscu, jest wciąż w ruchu, wierci się w ławce, wstaje podczas lekcji lub też dziecko jest ospałe, prowadzi siedzący tryb życia;
- Dziecko ma trudności z czytaniem zwłaszcza na głos;
- Dziecko ma kłopoty z pisaniem, pisze wolno, nie mieści się w liniach, nieprawidłowo trzyma długopis;
- Dziecko wolno wykonuje zadania, jest prawie zawsze ostatnie;
- Dziecko jest niezdarne, często potyka się;
- Przyjmuje nieprawidłową postawę przy biurku;
- Myli słowa dźwiękowo podobne;
- Mowa dziecka jest niewyraźna, występuje nieprawidłowa artykulacja;
- Dziecko ma trudności z koncentracją uwagi.
Ponieważ objawy zaburzeń mogą być bardzo różnorodne często dzieci kierowane są na diagnozę SI nie tylko przez nauczycieli ale także przez psychologów, pediatrów czy neurologów. Podczas diagnozy terapeuta obserwuje dziecko w trakcie swobodnej zabawy, potem przechodzi do tzw. zabawy kierowanej, podsuwa dziecku inne rodzaje aktywności i obserwuje jak dziecko sobie z nimi radzi. Przeprowadza wywiad z rodzicami. Ostatnim etapem jest omówienie diagnozy z rodzicami. Jeśli wskazana jest terapia, terapeuta SI przygotowuje pod indywidualne potrzeby dziecka zestaw ćwiczeń, który jest zmieniany w miarę nabywania przez dziecko nowych umiejętności. Rodzice dostają też tzw. dietę sensoryczną, jest to rodzaj pracy domowej, w której Terapeuta wskazuje zestaw ćwiczeń, które rodzice powinni wykonywać z dzieckiem w domu.
Przy ścisłej współpracy i wykonywaniu prac domowych może się okazać, że w ciągu kilku miesięcy dziecko nabędzie te umiejętności, których brak, nie pozwalał mu prawidłowo funkcjonować w szkole i grupie rówieśników. Wspomagane terapią nabywanie nowych umiejętności pozwala „odblokować” dziecko tak, żeby znów uwierzyło w siebie, wzmocniło poczucie własnej wartości i nie bało się podejmować nowych wyzwań.
Autor: Beata Ciszewska, oligofrenopedagog, terapeuta Integracji Sensorycznej
www.naszplastus.com.pl
@Plastuś – Gabinet Integracji Sensorycznej
