Kim jest lekarz neonatolog? To lekarz, który opiekuje się najmłodszymi dziećmi- takimi, które nie ukończyły jeszcze 28. doby życia. Po kilkudziesięciu latach bardzo dynamicznego rozwoju tej dziedziny medycyny, podczas której przeszła ona absolutną rewolucję, jesteśmy aktualnie na etapie doskonałej, pełnej zaangażowania i bliskości mamy i taty troski nad zdrowym noworodkiem oraz wysokospecjalistycznej, pełnej najnowocześniejszego sprzętu i codziennej walki opieki nad noworodkami urodzonymi przedwcześnie, to jest takimi, które przychodzą na świat już od 23 tygodnia ciąży.
W Oddziale Neonatologicznym Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. Janusza Korczaka w Słupsku, w którym mam przyjemność pracować od 10 lat opieka nad noworodkiem odbywa się dwutorowo. Zdrowe, donoszone bobasy hospitalizowane są w tak zwanym systemie rooming- in, co oznacza, że dzieci po urodzeniu przebywają przez cały czas na sali ze swoją Mamą. Noworodki z trudniejszym startem w życie, czyli wcześniaki, dzieci urodzone w ciężkim stanie, chore lub zakażone przekazywane są na nasz Oddział Patologii Noworodka, gdzie otaczane są profesjonalną, całodobową, często niezwykle długą opieką.
Po fizjologicznym porodzie, dbając o zachowanie prawidłowych standardów opieki okołoporodowej, nowonarodzone dzieciątko jeszcze przed odcięciem pępowiny układane jest na brzuchu Mamy. Następne dwie godziny to czas wyłącznie dla nich- są to bezcenne chwile tzw kontaktu skóra do skóry, podczas których następuje pierwsze przystawienie do piersi oraz zawiązanie się ich bezcennej, pełnej miłości relacji.
Bliskość jest zawsze ważniejsza od formalności- jeżeli dzidziuś i Mama czują się dobrze, ważenie, mierzenie i badanie lekarskie noworodka odbywa się dopiero po dwóch godzinach.
W sytuacji, gdy ciąża rozwiązana jest drogą cięcia cesarskiego, niezwykle ważną rolę odgrywa świeżo upieczony Tata. Jeszcze w czasie trwania zabiegu, krótko po wydobyciu dzidziusia, zbadaniu go i zważeniu, Tatuś zapraszany jest na Salę Wzmożonego Nadzoru, gdzie znajduje się fotel przeznaczony do kangurowania. Polega ono na ułożeniu dziecka bezpośrednio na klatce piersiowej ojca i zabezpieczeniu ich komfortu cieplnego oraz zapewnieniu intymności. Kontakt z Mamą rozpoczynany jest gdy tylko zabieg cięcia cesarskiego dobiegnie końca.
Po zakończeniu obserwacji na Trakcie Porodowym (dwie godziny po porodzie fizjologicznym, pół godziny po cięciu cesarskim), Mama wraz z dzieckiem przenoszeni są na Oddział Położniczy. Pobyt w szpitalu trwa zwyczajowo dwie pełne doby- jeśli okres adaptacyjny przebiega bez problemów, w trzecim dniu życia noworodek wraz z Mamą wraca do domu.
Aktualnie, w trakcie fizjologicznie przebiegającej ciąży, nie ma wskazań do rutynowego spotkania z neonatologiem. Niezwykle ważną i wartościową sprawą dla przyszłych Rodziców jest jednakże zwiększanie swojej wiedzy na temat okresu wczesnoniemowlęcego poprzez uczestnictwo w zajęciach Szkół Rodzenia, warsztatach, wykładach itd. Zyskują tam wiedzę dotyczącą fizjologii noworodka, kamieni milowych w jego rozwoju, programu szczepień ochronnych czy karmieniu piersią. Pozwala to niezwykle często na uniknięcie wielu stresujących momentów w czasie pierwszych dni razem.
Sytuacja wygląda odmiennie w przypadku ciąży o przebiegu patologicznym. Jeśli istnieje ryzyko porodu przedwczesnego, prenatalnie stwierdza się wady płodu lub występują inne poważne komplikacje, neonatolog każdorazowo spotyka się z przyszłą Mamą. Rozmowa ma na celu przedstawienie prawdopodobnego scenariusza wydarzeń okołoporodowych, planu postępowania z noworodkiem, przede wszystkim jednak na uspokojeniu Rodziców. Poród przed terminem to chwile wielkiego strachu, niepewności i poczucia zagubienia dla młodych Rodziców. Ważne jest, aby w tak trudnej chwili czuli wsparcie, czuli się zaopiekowani, czuli, że są wśród kompetentnych, życzliwych im osób.
Podsumowując, opieka sprawowana nad noworodkiem to aktualnie nie tylko fantastyczny sprzęt i specjalistyczne procedury niezbędne do ratowania życia i zdrowia najmłodszych i najmniejszych Pacjentów. Naszą ogromną troską i staraniem jest sprawienie, aby młoda Mama i młody Tata w pełni świadomie i w prawdziwej, niezakłócanej medykalizacją bliskości rozpoczynali największą przygodę swojego życia- rodzicielstwo.
Magdalena Kukulska – neonatolog, Szpital Specjalistyczny im. J. Korczaka w Słupsku
